Otpočela najmodernija istraživanja u okviru Spomen-područija "Jajinci"

BEOGRAD - U organizaciji Muzeja žrtava genocida danas su otpočela najsavremenija geofizička, geomagnetna, geoelektrična i georadarska istraživanja u okviru Spomen-područja "Jajinci" u Beogradu.

Direktor Muzeja žrtva genocida Dejan Ristić kazao je, da su po prvi put nakon punih 80 godina od oslobođenja Beograda u Drugom svetskom sprovedena najsavremenija istraživanja Spomen-područja "Jajinci" kako bi konačno bile utvrđene precizne lokacije masovnih grobnica u okviru ovog najvećeg pojedinačnog gubilišta i grobišta iz perioda Drugog svetskog rata u našoj zemlji.

"Navedena istraživanja biće realizovana i na osnovu preporuka dobijenih od saradnice našeg Muzeja arheologa Džili Kar, redovne profesorke Univerziteta u Kembridžu i vodećeg stručnjaka u svetu u oblasti forenzičke arheologije Drugog svetskog rata.Radi očuvanja dostojanstva mesta ukopa više desetina hiljada nedužnih žrtava biće primenjene isključivo metode nedestruktivnog istraživanja terena. Tu se pre svega radi o primeni savremenih geofizičkih metoda prilagođenih arheološkim potrebama. Metodologija istraživanja velikog arheološkog nalazišta kao što je to Spomen-područje "Jajinci" podrazumeva primenu najsavremenijih geofizičkih metoda poput geoelektrične, geomagnetske i georadarske, kao i korišćenje vrhunskih geodetskih uređaja (optičke i GPS totalne stanice) za globalno satelitsko i zemaljsko pozicioniranje" rekao je Ristić.

Na ovaj način svi podaci registrovani na samom terenu postaju deo jedinstvene baze podataka što omogućava sagledavanje svakog novog rezultata u znatno širem arheološkom i istorijskom kontekstu.

Primena geofizičkih metoda zasnovana je na posmatranju varijacija fizičkih polja koja se posmatraju.

S obzirom na to da se uglavnom radi o niskom intenzitetu registrovanih anomalija nekog fizičkog polja (gravitacionog, magnetskog, električnog, elektromagnetskog i dr.) potrebni su i savremeni sofisticirani instrumenti koji mogu da izdvoje takve pojave.

Današnji stepen razvoja instrumenata i IT opreme omogućava primenu različitih metoda u okviru istraživanja.

Rezultat primene novih tehnologija na lokalitetu kao što je to Spomen-područje ,"Jajinci" jeste sagledavanje velikog prostora u relativno kratkom vremenskom periodu i to isključivo nedestruktivnim metodama.

Na osnovu dobijenih rezultata omogućeno je projektovanje daljih multidisciplinarnih istraživanja sa velikom preciznošću i efikasnošću.

Pored toga, zahvaljujući multiperspektivnim analizama podataka sada je moguće i prepoznavanje materijala sadržanog u zemlji (uključujući tu i onog humanog porekla) bez potrebe sprovođenja invazivnih i destruktivnih metoda poput samih arheoloških iskopavanja.

Ristić je podsetio da je Vlada Republike Srbije 21. septembra 2023. godine donela odluku da Muzeju žrtava genocida prepusti na brigu Spomen-područje "Jajinci".

"Nakon toga su članovi našeg stručnog tima održali čitav niz sastanaka sa predstavnicima relevantnih državnih organa na nacionalnom i gradskom nivou, a sve sa ciljem ubrzanog preuzimanja ovog nepokretnog kulturnog dobra.Muzej žrtava genocida je godinama unazad snažno i uporno apelovao na javnost u cilju podizanja kolektivne svesti u vezi sa najmasovnijim stratištem iz perioda Drugog svetskog rata u Srbiji"

"Spomen-područje "Jajinci" bilo je izloženo devastiranju, vandalizmu, uništavanju, nedoličnom ponašanju nesavesnih pojedinaca, a jedan od najizraženijih problema bile su divlje deponije i neadekvatno odlaganje komunalnog otpada.

Pre dva dana su u Spomen-području ,"Jajinci" radnici JKP ,"Gradska čistoća" ceo dan vredno radili na čišćenju ovog memorijala što je značajno doprinelo dostojanstvenijem izgledu najvećeg stratišta u našoj zemlji.

Podsećamo i na to da su u decembru 2023. godine postavljeni mobilijari u saradnji sa javnim komunalnim preduzećima ,"Zelenilo-Beograd" i ,"Gradska čistoća" koji su značajno doprineli održavanju čistoće Spomen-područja "Jajinci".

Takođe, u toku je i izrada projekta rekonstrukcije objekta u okviru Spomen-područja "Jajinci" koji će tokom ove godine biti transformisan u prostor za kustose i pripadnike čuvarske službe.