10. april 2023 11:51

Na današnji dan osnovana je fašistička NDH; Iz Hrvatske proterano 200.000 Srba

Izvor: TANJUG

Foto: Shutterstock.com/Bennian, ilustracija

ZAGREB - Na današnji dan pre 82 godine formirana je fašistička Nezavisna Država Hrvatska (NDH), na čelu sa ustaškim poglavnikom Antom Pavelićem, bila je ratni saveznik nemačkog nacističkog vođe Adolfa Hitlera i fašističke Italije Benita Musolinija.

NDH je formalno u Zagrebu proglasio pripadnik ustaškog pokreta Slavko Kvaternik, a četiri sata kasnije, nakon što će od HS S-ovog lidera Vladka Mačeka dobiti izjavu kojom poziva na poslušnost novim vlastima, Kvaternik se oglasio na radiju i, između ostalog, poručio:

"Pozivam sve Hrvate, u kojem god mestu oni bili, a naročito sve oficire i podoficire, kao i pripadnike oružanih snaga i javne bezbednosti da drže najveći red i da svi smesta prijave komandi oružanih snaga u Zagrebu.... i da smesta polože zakletvu vernosti Nezavisnoj Državi Hrvatskoj i njenom poglavniku....Bog i Hrvati! Za dom spremni!", uskliknuo je Kvaternik.

Po uzoru na Hitlerov Treći Rajh, vlasti u NDH su u maju i junu 1941. godine donele niz rasnih zakonskih odredbi koje su bile usmerene protiv Jevreja i Roma. Program NDH, koji je formulisao Mile Budak, bio je da se Hrvatska "očisti" od Srba "ubijanjem jedne trećine, proterivanjem druge trećine i asimiliranjem preostale trećine".

Do jeseni 1941. u Srbiju je proterano oko 200.000 Srba. Pravoslavni Srbi su, sa blagoslovom Vatikana i Rimokatoličke crkve u NDH, prisilno prekštavani, a najdrastičniji oblik terora nad Srbima, Jevrejima i Romima bili su masovni pokolji.

Ustaše su u danima koji su dolazili upadali u njihove stanove, redom ih iseljavali. Hapsili su viđenije Srbe u Zagrebu, a na red su odmah potom došli i Jevreji. Zabranjena je ćirilica, a Srbima ograničeno kretanje gradom od 21 čas do 6 ujutro. Ekspresno su posle uspostavljanja NDH zatvorene sve srpske organizacije, zabranjen je rad srpskim školama i vrtićima, a svi Srbi odmah su morali da predaju radio-aparate.

Imućni i ugledni Srbi odvedeni su u logor Kerestinec i u Jadovno gde su mnogi pogubljeni. Od tada teror nije stao, usledili su masakri Srba u Gudovcu kod Bjelovara, masovna prekrštavanja, ustaški pirovi po Baniji i Kordunu, Lici i Dalmaciji, pokolj u crkvi u Glini, Jasenovac. To što niko osim nacista i fašista nije priznao NDH Antu Pavelića nije mnogo brinulo.

Na teritoriji NDH su delovala 22 koncentraciona logora. Najpoznatije stratište bio je koncentracioni logor Jasenovac u kome je ubijeno na stotine hiljada ljudi. Na području NDH otvarani su i logori za decu - jedini takve vrste u Drugom svetskom ratu.

Samo u Jasenovcu usmrćeno je više stotina hiljada ljudi. Ta najveća “fabrika” smrti u Drugom svetskom ratu na Balkanu bila je “otvorena” od leta 1941. do kraja aprila 1945.

U njoj su ljudi ubijani na najmonstruoznije načine, a užasi su bili takve prirode da su izazivali negodovanje i kod tadašnjih mentora NDH – nemačkih nacista.

Ova fašistička država osnovana je na delu okupirane Kraljevine Jugoslavije i ostala je zabeležena u istoriji po zverstvima i genocidu nad Srbima, Jevrejima, Romima, kao i protivnicma ustaškog režima drugih nacionalnosti.

Ugledni hrvatski umetnik, koreograf svetskog glasa Milko Šparenblek, koga zovu i "hodajućom enciklopedijom" pre par godina je ispričao "kako je odmah po uspostavi NDH gledao po Zagrebu obešene ljude":

"Ustaše su bile gore od Nemaca", rekao je tada Šparenblek.

Mnogo godina posle uspostavljanja NDH bivši hrvatski predsednik Franjo Tuđman izjavio je da "NDH nije bila samo kvislinška tvorevina i fašistički zločin nego je predstavljala i izraz težnji hrvatskog naroda za samostalnošću". Osokolilo je to NDH nostalgičare da obeležavaju 10. april, pa se na stadionima i danas čuje "živela NDH, ubij Srbina".

Hrvatska vlada do danas nije uspela da se uhvati u koštac i zabrani isticanje fašističkih simbola i uzvikivanje u javnosti ustaškog pokliča "za dom spremni". To i prema novom predlogu zakona ostaje samo prekršaj, ne i krivično delo, s tim da su kazne značajno uvećanje i, prema predlogu, dosežu do čak 4.000 evra.