Boro Ercegovac: Oslobađanje Beograda odredilo je dalji tok rata

BEOGRAD - Član Predsedništva SUBNOR-a Beograda Boro Ercegovac izjavio je danas da je operacija oslobađanja Beograda u Drugom svetskom ratu imala veliki značaj i da je, prema ocenama mnogih, odredila dalji tok rata, posebno na jugoistočnom delu evropskog ratišta.

"Beogradska operacija ima veoma veliki značaj, ne samo u srpskoj istoriji, nego sveukupno. Po mnogima, to je operacija koja je odredila dalji tok rata, posebno na jugoistočnom delu evropskog ratišta, a za našu zemlju, ona ima izuzetan značaj", rekao je Ercegovac za Tanjug povodom Dana oslobođenja Beograda, 20. oktobra 1944. godine.

On je istakao da su zauzimanjem Beograda ostvareni veliki vojni, ekonomski i politički ciljevi.

"U vojnom smislu, kad nabrojim ciljeve koji su realizovani, onda je jasno koliko je ona bila značajna. Sprečeno je izvlačenje grupe nemačke armije E iz Grčke, jer Hitler je imao nameru da, kada je video kako se stvari odvijaju te 1944. godine, izvuče grupu armija E u centralni deo Evrope, da ne bi došla u okruženje, i kako bi branio Nemačku", rekao je Ercegovac.

On je dodao i da je u vojnom smislu značaj bio i taj što su Nemci imali u planu da postave jaku odbranu na granicama Srbije, Bugarske i Rumunije, da spreče uspešno nadiranje Crvene armije i da je zaustave na tom delu ratišta.

"U političkom smislu bilo je veoma značajno, jer je po oslobođenju u Beograd došao Vrhovni štab, došao je Tito, došli su najviši vojni i politički organi. Za naš narod posebno je značajno, jer su se oslobađanjem Beograda stekli veoma realni uslovi za kasnija dejstva. Tu pre svega mislim na Sremski front i za konačno oslobođenje Srbije, a onda i Jugoslavije, 9. maja 1945. Taj datum se uzima kao datum kada je završen rat u Jugoslaviji", rekao je Ercegovac.

On je istakao da su pripreme za Beogradsku operaciju bile sveobuhvatne, navodeći da su počele odlaskom Josipa Broza Tita u Moskvu, gde je sa Staljinom dogovorio, u strategijskom smislu, pitanja o angažovanju Crvene armije na teritoriji Jugoslavije.

"Vrlo je važno pomenuti da je Josip Broz dogovorio sa Staljinom angažovanje i zajedničko dejstvo snaga Crvene armije i Narodno-oslobodilačke vojske Jugoslavije (NVJ), ali i da se, po oslobođenju Jugoslavije, jedinice Crvene armije povuku", rekao je Ercegovac.

On je objasnio da je u sklopu tog dogovora, napravljen i plan Operacije Beograd koji su finalizovali i kasnije uspešno realizovali komadanti Peka Dapčević, ispred NVJ, i general Vladimir Ždanov, ispred Crvene armije.

Istakao je da se, pod komandom Dapčevića i Ždanova, krenulo u oslobođenje Beograda, u četiri kolone na četiri pravca.

"Zajednička operacija rezultirala je oslobođenjem Beograda. Veoma veliku pomoć oslobodioci su imali od građana Beograda. Prednjačili su mladi ljudi, koji su, što s puškom u ruci, što pokazivanjem i davanjem podataka oslobodiocima gde se nalaze mitraljeska gnezda, gde su jača uporišta, pomagali na razne načine", naveo je Ercegovac.

On je rekao i da je postojala velika artiljerijska priprema, u kojoj su bile i ruske kaćuše.

"Artiljerijska priprema napada na Beograd je trajala pola sata. Poseban efekt imali su višecevna artiljerijska oruđa, popularne kaćuše. Spoj artiljerije u vidu, pre svega kaćuša, topova i tenkova praćenih pešadijom. Svima je bilo jasno - pada Beograd, Srbija će biti slobodna. I to se desilo. Sedam meseci posle oslobođenja Beograda, došlo je do oslobođenja cele Jugoslavije", istakao je Ercegovac.