26. oktobar 2023 09:46
Na Kosmetu uništeno više od 10.000 srpskih nadgrobnih spomenika
BEOGRAD - Od 1999. godine do danas, na Kosovu i Metohiji uništeno je najmanje 10.000 srpskih nadgrobnih spomenika, piše današnja "Politika", povodom prekopavanja srpskog pravoslavnog groblja u severnom delu Kosovske Mitrovice.
Kako prenosi list, reč je o groblju na kom je poslednji Srbin iz sela Suvi Do sahranjen 1953. godine.
Dvadeset Srba podnelo je u sredu krivične prijave tzv. kosovskoj policiji zbog uništavanja srpskog groblja i nadgrobnih spomenika, kojih je, prema podacima,
Zamenik direktora tzv. kosovske policije Veton Eljšani rekao je da su jedinice nadležne za teška krivična dela, tokom jučerašnjeg dana obustavile sporne radove nepoznatog izvođača na pomenutom groblju.
"Deo gde su započeti radovi je ograđen žutom trakom, a sve dalje aktivnosti su odlukom tužioca prekinute", potvrdio je on za Politiku".
Dodao je da je upoznat sa prijavom Srba koja je uručena policajcima u stanici "Sever".
Sagovornik "Politike", koji je iz bezbedonosnih razloga govorio pod uslovom anonimnosti, rekao je da je ovakvo postupanje teško krivično delo i po Ustavu tzv. Kosova i po članu 413. kosovskog krivičnog zakona, koji se odnosi na skrnavljenje grobalja i leševa.
"Albanci su prekopali groblje, oskrnavili grobove koji datiraju još iz srednjeg veka", rekao je sagovornik "Politike" i dodao da će Srpska pravoslavna crkva izaći na teren, podneti krivičnu prijavu i na osnovu katastarskih knjiga dokazati da se ušlo u posed crkve.
Istoričar sa Kosova i Metohije, Aleksandar Gudžić rekao je da se Srbi na ovoj teritoriji, posebno nakon 1999. godine suočavaju sa vandalizmom ekstremnih Albanaca, neprimerenog ne samo za 21. vek.
"Ekstremisti žele da uklone svaki trag i svako srpsko, pravoslavno prisustvo na ovim prostorima", rekao je Gudžić.
Dodao je da je od 1999. do danas uništeno najmanje 150 crkava i manastira koji datiraju iz najranijeg srednjeg veka.
"Ne uništavaju albanski ekstremisti samo crkve i manastire, već i srpska srednjovekovna groblja, koja nisu samo važan segment istorije, već i svedočanstvo o prisustvu Srba na ovim prostorima", istakao je Gudžić,
Podsetio je i na skandalozno izoravanje groblja kod Gazimestana, "gde je Albanac sagradio ekonomski objekat".
"Mimo kosovskog ustava, kršeći sopstveni zakon o skrnavljenju leševa i grobalja, mimo Ahtisarijevog plana, gde je naglašeno da je zona oko spomenika na Gazimestanu zaštićena zona, Albanac je dao sebi za pravo da preore groblje, zauzme zemlu i tu sagradi objekat", rekao je on.
Istoričar naglašava da za ovaj postupak niko nije snosio nikakve posledice
- ni od predstavnika Prištine, a ni od predstavnika međunarodne zajednice.
Urednik "Jedinstva", jedinih srpskih novina na Kosovu i Metohiji i autor tri knjige o stradanju Srba na teritoriji južne pokrajine Zoran Vlašković istakao je da su na teritoriji KiM neoskrnavljena grobllja u samo tri opštine na severu Kosmeta.
Dodao je da je novi slučaj vandalizma ekstremnih Albanaca u Kosovskoj Mitrovici samo dokaz da ekstremisti ne miruju, da se i posle 24 godine od završetka rata na ovim prostorima događa nečuveni vandalizam pred očima kosovske i međunarodne javnosti.
"Jedina neoskrnavljena groblja na teritoriji celog KiM su u opštinama Zvečan, Zubin Potok i Leposavić. Od 1999. godine do sada uništeno je više od 10.000 nadgrobnih spomenika i više od 280 srpskih grobalja, od ukupno 545 koliko ih ima", rekao je Vlašković.
Kako je rekao, poseban vandalizam se beleži na srpskom groblju u Južnoj Mitrovici, gde je prema podacima mitrovičke eparhije uništeno više od 700 nadgrobnih spomenika.
"Zabeleženo je i da se mermer koristi za popločavanje trotoara ispred albanskih kuća i za druge potrebe. Takođe, uništeno je i više od 700 nadgrobnih spomenika na groblju u Prištini. Više od 80 odsto spomenika je uništeno u Gnjilanu, Đakovici, Uroševcu", rekao je Vlašković.
Naglasio je da ako zvanični podaci govore da je samo od 1999. do danas srušeno ili zapaljeno 155 crkava i manastira, od kojih je 13 crkava "u potpunosti izbrisano sa lica zemlje", dok je albansko groblje u Kosovskoj Mitrovici netaknuto.
"I albanskoj i svetskoj javnosti poznata je činjenica da je muslimansko groblje u severnom delu Kosovske Mitrovice netaknuto, kao i da se pred svaki muslimanski praznik ovo groblje sređuje i na njemu se bez ikakvih problema obavljalju sahrane", rekao je Vlašković.