Obeležava se Zimski Krstovdan - uspomena na prve hrišćane

BEOGRAD - Srpska pravoslavna crkva (SPC) i pravoslavni vernici danas slave Krstovdan, kao uspomenu na prve hrišćane - katihumene ili oglašene - koji su primili veru na samom početku hrišćanske propovedi.

Prema tradiciji, u srpskoj crkvi i narodu dan krštenja prvih hrišćana poznat je kao - Zimski Krstovdan, kada se proslavljaju Sveti Teopemt i Teona.

Ovaj praznik je vezan uz slavlje Bogojavljenja, dan Krštenja Isusa Hrista, kao i dan posvećen svetom Jovanu Krstitelju, koji ga je krstio na reci Jordan.

Uvek pada uoči Bogojavljenja i spada u nepokretne praznike.

U kalendaru Srpske pravoslavne crkve nije označen crvenim slovom, za razliku od Krstovdana koji se slavi 27. septembra, kao uspomena na pronalazak Časnog krsta na kojem je Hristos razapet na Golgoti.

U pravoslavnim hramovima na Krstovdan služi se liturgija Svetog Jovana Zlatoustog, uz obred velikog osvećenja vode, koji prati praznično bogosluženje.

Kada Dioklecijan objavi gonjenje hrišćana, episkop nikomidijski Teopemt beše prvi koji postrada za Hrista.

Prema predanju, on beše izveden pred cara i car mu zapreti smrtnom kaznom, ako se ne odreče Hrista.

Na tu pretnju hrabri episkop odgovori caru: "Stoji napisano: ne bojte se onih koji ubijaju telo, a dušu ne mogu ubiti. Ti, care, imaš vlast nad mojim telom, čini s njim što ti drago".

Bi mnogo bijen i glađu mučen

Teona rastvori u vodi najjači otrov i dade Teopemtu da ispije.

Teopemt prekrsti čašu i ispi otrov. Videv Teona, da njegov otrov ništa ne naškodi Teopemtu, on se okrete k caru i uzviknu: "I ja sam hrišćanin, i klanjam se Raspetome".

Kako je navedeno, obojica su na smrt osuđena, pa Teopemta mačem posekoše, a Teonu živa u zemlju zatrpaše, 298 godine, i tako časno postradaše.

Krstovdanska vodica se nakon vodoosvećenja deli vernicima i, prema običaju, čuva se u kućama radi zdravlja.

Krstovdan uoči Bogojavljenja posni je dan za pravoslavne vernike, bez obzira na to koji dan "pada" u nedelji.

Danas je i prvi posni dan od Božića, a sutra na Bogojavljanje se ne posti bez obzira na to što je petak.