Naučnici: Metan ne zagreva zemlju koliko se ranije smatralo

NJUJORK - Najnovija otkrića naučnika pokazala su da gas metan možda ne zagreva zemlju onoliko koliko se do sada smatralo.

Metan, snažan gas apsorbuje dugotalasno i kratkotalasno zračenje, sa konkurentnim efektima na klimu, a emituje se kroz brojne ljudske aktivnosti, uključujući uzgoj stoke, prenosi Sajens njuz.

Do sada se smatralo da on zagreva Zemljinu atmosferu 28 puta snažnije od ugljen dioksida, ali da njegova apsorpcija sunčevog zračenja visoko u atmosferi menja obrasce oblaka.

Poslednje istraživanje naučnika, objavljeno u naučnom časopisu Nejčr geosajens (Nature Geoscience) pokazalo je da solarna apsorpcija metana, umesto da dodaje još više toplotne energije u atmosferu, kao što se ranije mislilo, pokreće kaskadu događaja koji smanjuju njegov ukupni učinak zagrevanja za oko 30 odsto.

"Ovo su zaista zanimljivi i važni rezultati", rekla je klimaktolog Centra za međunarodno istraživanje klime u Oslu Rajčel Bajrom.

Ona nije učestvovala u istraživanju, ali kaže da metan i dalje ostaje ključni gas na koji nauka mora da se usmeri u smanjenju emisija.

Najveći izvori antropogenog metana su korišćenje fosilnih goriva, stočarstvo, uzgoj pirinča, deponije i sagorevanje biomase, a naučnici strahuju da bi zagrevanje moglo da izazove otapanje permafrosta u arktičkim regionima, što bi takođe moglo da dovede do povećane emisije metana, budući da mikrobi u zemlji konzumiraju mrtvi biljni materijal i oslobađaju gas.

Gasovi staklene bašte poput metana ispoljavaju svoje najjače efekte apsorbujući infracrveno "dugotalasno" zračenje koje se emituje sa površine planete.

Naučnici uče da gasovi staklene bašte, uključujući metan, takođe apsorbuju deo sunčevog kratkotalasnog zračenja.

Međutim, nova studija otkriva da kratkotalasna apsorpcija metana ima suprotan učinak, a ovaj nalaz zasniva se na detaljnoj analizi apsorpcije gasa na različitim talasnim dužinama.

Rezultat je "kontraintuitivan", kaže klimatski naučnik Robert Alen sa Univerziteta Riversajd u Kaliforniji i dodaje da se to događa zbog načina na koji apsorpcija kratkih talasa metana utiče na oblake u različitim slojevima atmosfere.

Kada metan apsorbuje kratkotalasno zračenje u srednjoj i gornjoj troposferi, iznad oko tri kilometra, on dodatno zagreva vazduh - što dovodi do manjeg broja oblaka u tom gornjem sloju. A pošto metan apsorbuje kratkotalasnu radijaciju visoko gore, manje tog zračenja prodire dole u donju troposferu, što zapravo hladi donju troposferu i dovodi do više oblaka u tom sloju.

Ovi deblji oblaci niskog nivoa reflektuju više sunčevog kratkotalasnog zračenja nazad u svemir - što znači da manje ovog sunčevog zračenja dospeva do površine Zemlje gde se pretvara u dugotalasno zračenje.

Sa kratkotalasnom apsorpcijom metana, "očekujete zagrevanje klimatskog sistema. Ali ova prilagođavanja oblaka zapravo preplavljuju zagrevanje zbog apsorpcije, što dovodi do efekta hlađenja", rekao je Alen.

Alen i njegove kolege izradili su studiju koristeći kompjuterski model Zemljine klime, a kada su zauzeli tradicionalni pristup uzimajući u obzir samo dugotalasnu apsorpciju metana procenili su da je gas izazvao zagrevanje od 0,2 stepena celzijusa od predindustrijskih vremena, od ukupnog zagrevanja od 1,06 stepeni.

Ali, kada su uključili i kratkotalasnu apsorpciju, doprinos metana zagrijavanju pao je na oko 0,16 stepeni C.

Osim što zagreva planetu, smatra se da metan povećava i globalne padavine, zbog većeg isparavanja vode s višim temperaturama.