Hrvatska danas obeležava Dan sećanja, Vukovarom odjekuje "za dom spremni"

VUKOVAR - Hrvatska danas, 32 godine nakon poslednjeg rata na prostoru bivše SFRJ, obeležava Dan sećanja na žrtvu Vukovara, koji se u toj državi doživljava kao dan "pada" tog grada, dok se u Srbiji taj dan smatra danom oslobađanja Vukovara.

Obeležavanje je proteklo u senci velikih tenzija koje su prethodile, ali uprkos neslaganjima obeležavanje je bilo u znaku Hrvatskih odbrambenih snaga (HOS), čiji simboli su ustaški - šahovnica sa prvim belim poljem i poklič "za dom spremni", onako kako je to zamislio gradonačelnik Vukovara i lider opozicionog Domovinskog pokreta, bivši HDZ-ovac, Ivan Penava.

 

Obeležavanje je proteklo i u znaku izostanka na svaki način predstavnika srpske zajednice u Hrvatskoj, zbog pretnji upućenih iz Domovinskog pokreta Samostalnoj demokratskoj srpskoj stranci (SDS S) i njenom lideru Miloradu Pupovcu. Zbog tih pretnji delegacija SDS S-a je odlučila juče da ne ide ni u Vukovar ni u Škabrnju jer, kako su saopštili, žele da očuvaju dostojanstvo komemoracija i svoje.

Uprkos najavi da delegacija SDS S-a neće doći u Vukovar, u tom gradu je tokom jučerašnjeg dana organizovan "živi štit" od predstavnika Domovinskog pokreta i HOS-a, među kojima je bilo i osuđenih ratnih zločinaca, koji su se preventivno okupili za slučaj da se pojavi delegacija SDS S.

 

Centralni komemorativni program održan je u dvorištu vukovarske bolnice u prisustvu hrvatskog državnog vrha, predsednika Zorana Milanovića, predsednika Hrvatskog sabora i Vlade, Gordan Jandroković i Andreja Plenkovića.

Potom je usledila Kolona sećanja na 5,5 km dugu šetnju ulicama Vukovara, od bolnice do Memorijalnog centra, koju predvode pripadnici HOS, a ulicama ođekuje ustaški pozdrav "za dom spremni", preneo je zagrebački Jutarnji list. Prema proceni hrvatskih medija, u Koloni je desetak hiljada ljudi.

Pripadnicima HOS je bilo zabranjeno da se ove godine pojave u Kninu na obeležavanju 28. godišnjice od vojno-policijske akcije Oluja, upravo zbog njihovog grba sa ustaškim simbolima i incidenata koje su pravili uzvikivanjem tog pokliča prethodnih godina.

Šef hrvatske države Milanović došao je u Vukovar, ali se do sada nije oglašavao o organizaciji Dana sećanja.

Premijer Plenković ponovio je da Vukovar mora biti mesto zajedništva, a ne podela, te da su predstavnici SDS S "doneli svoju odluku".

"Predstavnici SDS S-a su više puta bili u Koloni”, kazao je Plenković i dodao da ne vidi šta je to što se promenilo od tada do danas, prenosi Hina. SDS S je, inače, koalicioni partner Plenkovićevog HDZ-a u vlasti, a premijer nije komentarisao pretnje predstavnicima srpske zajednice koje su proteklih dana dolazile iz Penavinog Domovinskog pokreta.

Gradonačelnik Ivan Penava poručio je da u Koloni sećanja ima mesta za svakoga ko želi da se "pokloni žrtvama velikosrpske agresije na Hrvatsku", uz konstataciju da je "dobro što je SDS S poslušao: i "zaobišao Vukovar".

Penava je, inače, proteklih dana više puta ponovio da u Vukovar ne dolazi niko kome smeta ustaško slovo "U", HOS ili ustaški poklič "za dom spremni". Rekao je da to važi za predstavnike državnog vrha, političkih stranaka i diplomate.

Predsednik najuticajnijeg opozicionog SDP-a Peđa Grbin izjavio je danas da politizovanje obiežavanja Dana sećanja na žrtvu Vukovara ide na dušu onih koji to rade, da ne podržava ustaška obeležja, ali da veruje da većina ljudi koji su danas došli u Vukovar želi da se pokloni žrtvama.

Činjenica da su se u Koloni sećanja zajedno našli predstavnici državnog vrha Hrvatske i gradonačelnik Penava, izbegnuto je formiranje dve kolone i ponavljanje 2013. godine kada su veterani branitelji, protivnici ćirilice u Vukovaru, onemogućili tadašnjeg predsednika Ivu Josipovića i premijera Zorana Milanovića da završe šetnju do Memorijalnog centra.

HDZ je tada bio u opoziciji, a u koloni su, između ostalih, bili i generali Ante Gotovina, Mladen Markač i Ivan Čermak, koje je haški tribunal godinu dana ranije oslobodio odgovornosti za ratne zločine počinjene tokom i posle vojno-policijske akcije "Oluja", 1995.

Inače, borbe za Vukovar pripadika tadašnje Jugoslovenske narodne armije i hrvatskog Zbora narodne garde, koju je osnovao prvi hrvatski predsednik Franjo Tuđman, trajale su gotovo tri meseca i u njima je, prema nekim podacima, poginulo 1.624 osobe, a ranjeno više od 2.500. Sukob je završen zauzimanjem Vukovara od pripadnika JNA.

Kao datum početka rata uzima se 29. jul 1991, kada su dva pripadnika JNA, koja su iz vukovarske kasarne sa regrutima na redovnom služenju vojnog roka došla u poštu u Borovo naselje, da predaju pisma. Tu ih je napala patrola hrvatske policije.

Posle rata, pogotovo poslednjih nekoliko godina, u Hrvatskoj se stvara mit o Vukovaru - “gradu heroju”, a Dan sećanja na žrtvu Vukovara prema programu, osim u Vukovaru, obeležava se i u drugim hrvatskim gradovima, pa i u Federaciji BiH, na prostoru gde su nastanjeni većinski Hrvati.