S čime se suočavaju pacijenti koji boluju od drugog po učestalosti raka krvi

BEOGRAD - Srbija je bila jedna od deset zemalja Centralne Evrope i Baltika (CEB) u kojoj je britanski "Economist Impact" sproveo sveobuhvatno i nezavisno istraživanje o multiplom mijelomu, drugom po učestalosti raku krvi.

Istraživanje u Srbiji, Bugarskoj, Mađarskoj, Slovačkoj, Hrvatskoj, Sloveniji, Češkoj, Estoniji, Letoniji i Litvaniji obuhvatilo je analizu javno dostupnih podataka i intervjue sa stručnjacima u oblasti lečenja multiplog mijeloma i predstavnicima udruženja pacijenata.

Iz Srbije su u istraživanju učestvovali predsedavajuća Aktiva za multipli mijelom Srpskog lekarskog društva prof. dr Jelena Bila, i predsednica Udruženja obolelih od multiplog mijeloma Srbije Snežana Doder.

Rezultati istraživanja su pokazali da se u zemljama CEB regiona kasni u postavljanju dijagnoze multiplog mijeloma i u dostupnosti inovativnih terapija. Takođe je zabeležen ograničen pristup sveobuhvatnoj multidisciplinarnoj nezi, kao i nedostatak registara obolelih, rečeno je na konferenciji održanoj ove sedmice u Beogradu.

U izveštaju se naglašava razlika u brzini dijagnostikovanja multiplog mijeloma i raspoloživosti savremenih terapija u zemljama Centralne Evrope i Baltika u odnosu na Zapadnu Europu, kao i postojanje razlika u dostupnosti inovativnih lekova u zemljama CEB.

"Smatramo da naši napori rezultiraju ranim prepoznavanjem bolesti i prevencijom komplikacija multiplog mijeloma, ali je potrebno dalje angažovanje svih učesnika na putu pacijenta kroz zdravstveni sistem, kako bi se unapredili ishodi lečenja. Zato je važno da svi zajedno razgovaramo i pomognemo jedni drugima da se nađu najbolja rešenja za izazove koje multipli mijelom donosi", rekla je prof. dr Jelena Bila.

Ona je navela da 40 odsto obolelih od multiplog mijeloma su mlađi od 65 godina, a sve je veći broj novoobolelih u dobi između 30. i 50. godine, što predstavlja radno sposobnu populaciju.

Kako je istakla, samo pravovremenim i adekvatnim lečenjem - primenom najefikasnijih lekova već u prvoj terapijskoj liniji, postižu se najbolji rezultati u smislu preživljavanja, očuvanja kvaliteta života, socijalnih i radnih sposobnosti pacijenata.

Aktiv za multipli mijelom Srpskog lekarskog društva (SLD) i Srpska mijelomska grupa (SMG), od svog osnivanja pre 17 godina, kontinuirano rade na edukaciji lekara i zdravstvenih radnika, pacijenata i njihovih porodica u cilju unapređenja dijagnostike i lečenja obolelih od multiplog mijeloma.

Multipli mijelom je drugi po učestalosti rak krvi, u Srbiji sa oko 500 novodijagnostikovanih pacijenata svake godine, istaknuto je na konferenciji održanoj ove sedmice u Beogradu na kojoj je ukazano na probleme s kojima se suočavaju pacijenti oboleli od ove bolesti.

"Naša država je pokazala razumevanje za obolele od multiplog mijeloma, pa smo ove godine dobili inovativni lek za pacijente sa relapsom, u slučaju reaktivacije bolesti, i to je veliki napredak posle mnogo godina. Međutim, želimo da istaknemo da je za pacijente, lekare i za zdravstvo u celini, važno da se obezbede inovativni lekovi i za novoobolele, tj. u prvoj liniji terapije, jer je takav pristup lečenju najefikasniji i najisplativiji", objasnila je dr Bila.

Profesorka Bila je kazala da su osnovni ciljevi lečenja multiplog mijeloma postizanje dobro kontrolisanog hroničnog stanja i kvalitetan životni vek jednak prosečnoj dužini života opšte ljudske populacije, što se postiže primenom efikasnih i bezbednih novih terapijskih modaliteta.

Za pravovremenu dijagnozu multiplog mijeloma važno je da lekari opšte medicine, odnosno izabrani lekari u domovima zdravlja, poznaju simptomatologiju ove bolesti, kao i da sve pacijente jednom do dva puta godišnje upute na laboratorijske analize krvi, rekla je načelnica Odeljenja za hematologiju KBC "Bežanijska kosa" doc. dr Olivera Marković.

"Kada izabrani lekar u nalazu laboratorijske analize krvi vidi izraženu anemiju, povišene vrednosti ukupnih proteina, povišenu sedimentaciju i nalaz oslabljene bubrežne funkcije, uz nespecifične simptome na koje se pacijent žali, kao što su zamor, malaksalost, bol u kostima, učestale infekcije, treba da posumnja da se radi o multiplom mijelomu i da uputi pacijenta hematologu na dalje analize i preglede", istakla je ona.

Multipli mijelom ima težu kliničku sliku od drugih hematoloških maligniteta i često se javljaju ozbiljne komplikacije i invaliditet, naglasila je predsedica Udruženja obolelih od ove bolesti Snežana Doder i dodala da zbog toga apeluje da se ubrza dijagnostika i unapredi lečenje, uz kontinuirano pružanje podrške pacijentima.

"Naše Udruženje obolelih od multiplog mijeloma Srbije ima odličnu saradnju sa hematolozima naročito na polju edukacije pacijenata i njihovih porodica kao i sa lekarima opšte medicine u cilju unapređenja rane dijagnostike. Zahvalni smo i našoj državi koja je omogućila da jedan inovativni lek za multipli mijelom ove godine bude dostupan pacijentima kroz Listu lekova. Mi ćemo kao predstavnici pacijenata težiti u budućnosti tome da omogućimo, uz podršku struke i razumevanje donosilaca odluka, da svaki pacijent ima jednak i pravovremeni pristup najboljim priznatim terapijama i nezi. U tom kontekstu potpisan je i Memorandum udruženja pacijenata o unapređenju lečenja multiplog mijeloma u pomenutom regionu koji će biti platforma za buduće zajedničke aktivnosti", rekla je Doder.

Multipli mijelom je maligna bolest koštane srži koja nastaje nekontrolisanim razmnožavanjem belih krvnih zrnaca (plazmocita). Nagomilani plazmociti u kostnoj srži potiskuju ćelije hematopoeze, što za posledicu ima mnoštvo simptoma.