Vijesti: Broj Crnogoraca u Srbiji pao na 20.000

PODGORICA - Broj građana Srbije koji se nacionalno izjašnjavaju kao Crnogorci pao je na 20.238, pokazuju podaci popisa koji je obavljen u oktobru prošle godine.

To je nastavak trenda pada koji traje već više od 30 godina. Na popisu 1981. godine u Srbiji je bilo 147.466 građana koji su se izjasnili kao Crnogorci (1,58 odsto).

U periodu od deset godina, broj je smanjen na 118.000, a na naredna četiri popisa brojka se dodatno smanjila na 69.000, 38.000, da bi sada iznosila 20.000, ili 0,3 odsto ukupnog broja stanovnika, prenose podgoričke Vijesti.

Ukupan broj građana Srbije se smanjuje iz popisa u popis, značajno se smanjuje i broj onih koji se izjašnjavaju kao Srbi, ali je procenat pada broja Crnogoraca značajno veći.

Ukupan broj građana Srbije 2002. godine iznosio je 7,5 miliona, pa je 2011. godine pao na 7,1 miliona a prošle godine je iznosio 6,6 miliona. Broj Srba je u ova tri popisa smanjivan sa 6,2 miliona, na 5,9 miliona, da bi sada iznosio 5,3 miliona.

Sagovornici "Vijesti" na temu smanjivanja broja nacionalnih Crnogoraca u Srbiji, profesor Filozofskog fakulteta u Nikšiću i demograf Miroslav Doderović i politikolog Vladimir Pavićević, koji je bio i poslanik u Skupštini Srbije od 2014. do 2016. godine, a zatim i predsednik Crnogorske stranke u Crnoj Gori, kažu da je nacionalno izjašnjavanje lično pitanje, ali i da kod dela Crnogoraca, prema rezultatima popisa i u Srbiji i u Crnoj Gori, zavisi i od političkih i socijalnih prilika.

Doderović navodi da je broj Crnogoraca u Srbiji 80-ih godina prošlog veka bio sedam puta veći, kada nacionalno izjašnjavanje u tadašnjoj Jugoslaviji nije bilo toliko bitno, a da je počeo značajno da se smanjuje od 90-ih godina. On navodi i da se najveći broj građana iz Crne Gore doselio u Srbiju nakon Drugog svetskog rata.

"Podaci sa popisa pokazuju da se druga i treća generacija tih doseljenika iz socijalnih ili političkih razloga integriše u većinsko srpsko stanovništvo. Taj procenat integracije u većinsko stanovništvo je u Srbiji veći nego u drugim zemljama gde su se Crnogorci odseljavali, zbog lakoće integracije, jezika, kulture i drugih sličnosti. Takođe ni Crna Gora proteklih decenija nije adekvatno pomagala da nove generacije iseljenika u Srbiji sačuvaju svoj nacionalni identitet, jer je na dijasporu dominantno gledala kao na glasačko telo", kazao je Doderović.

On navodi ni da nakon obnove nezavisnosti 2006. godine nije vođena ozbiljna politika prema iseljenicima i njihovim potomcima da sačuvaju svoj nacionalni identitet, što je samo dodatno uticalo na njihovo ubrzano utapanje u domaću većinu.

Pavićević smatra da su ovi podaci primer dualnog identiteta.

"Pitanje je zaista zanimljivo i ono što meni pada na pamet tiče se dualnog identiteta kod značajnog broja pre svega onih ljudi koji su rođeni u Crnoj Gori, a koji imaju posebna osećanja prema srpstvu i Srbiji. Slično je kod onih pojedinaca i porodica koje usled migracija žive u Srbiji u dužem periodu i kada dođe do popisa stanovništva ti pojedinci i porodice imaju dilemu kako da se nacionalno opredele - da li kao Srbi i/ili kao Crnogorci", rekao je on.

Pavićević kaže da bi bilo zanimljivo otkriti koji faktori u datom momentu odnesu prevagu da se ti pojedinci nacionalno opredele na jedan ili drugi način, napominjući da, prema njegovoj proceni, najviše utiče politička determinantna, prenosi podgorički dnevnik.

"Moja je teza da će u uslovima najbližih mogućih odnosa Srbije i Crne Gore najveći broj ovakvih ljudi i u Srbiji i u Crnoj Gori primarno da istaknu svoju crnogorsku nacionalnu pripadnost jer polaze od toga da je to svejedno isto i budući da je Crna Gora zemlja porekla, onda crnogorska pripadnost po prirodi stvari postaje primarna. U uslovima zategnutih ili složenih odnosa između Srbije i Crne Gore, ta prevaga će da ide na stranu srpstva i srpske pripadnosti i to se može tretirati kao vrsta reakcije na tu usložnjenost odnosa i kao želja da se ti odnosi vrate na najbolje moguće. Ovo su neke teze koje su podložne raspravi i kritici i ne tvrdim da je to 100 odsto baš sve tako", istakao je Pavićević.

Kako se navodi mikroprimer smanjenja broja Crnogoraca u Srbiji i njihov prelazak u one koji se po nacionalnosti izjašnjavaju kao Srbi, vidljiv je na primeru opštine Mali Iđoš u kojoj se nalazi selo Lovćenac sa najbrojnijom crnogorskom zajednicom.

U ovoj opštini je 2002. na popisu bilo 13.500 stanovnika, od čega je najviše bilo Mađara (7.500), zatim Crnogoraca - 2.812 i Srba - 2.357. Prošle godine je ukupan broj stanovnika iznosio 9.900, od čega je Mađara bilo 5.200, Srba 2.313 a Crnogoraca 1.226.

Iz toga se može zaključiti da su se iz ove opštine u proteklih 20 godina iseljavali i Srbi, ali da je njihov broj nadoknađen tako što je deo Crnogoraca i njihovih potomaka prešao u tu nacionalnu zajednicu.