Sabor: Crkva i narod na KiM izloženi velikim pritiscima, podrška Eparhiji

BEOGRAD - Sveti Arhijerejski Sabor SPC poručio je danas da je na redovnom godišnjem zasedanju najvažnije bilo pitanje  Kosova i Metohije i da treba uspostaviti funkcionalnu Zajednicu srpskih opština i posebno pojačati zaštitu naših svetinja.

Takođe, Sabor ističe da daje podršku Eparhiji raško-prizrenskoj koja, zajedno sa Pećkom patrijaršijom, predstavlja čvrst oslonac našem narodu i njegovom opstanku.

Sabor je posebnu pažnju posvetio temi stradanja našeg naroda i njegovoj borbi za očuvanje duhovnog, kulturnog i nacionalnog identiteta, ali i puke egzistencije, kako danas tako i u drugim istorijskim trenucima. 

"Rak-rana srpskog naroda - Kosovo i Metohija, ali i Jasenovac i ostala stratišta i gubilišta u takozvanoj NDH i drugde, a u naše dane i Srebrenica -  stalni su 'žalac u telu' naše Crkve. Zbog toga Crkva i danas diže svoj glas i iznova ukazuje na neistine, u domaćem i globalnom javnom prostoru, čiji je cilj istorijski revizionizam kojim bi se dao legitimitet nebivaloj istorijskoj inverziji", saopštio je Sabor.

Shodno njoj, kako je istakao Sabor, pravoslavni Srbi, koji su žrtve višekratnih genocida i etničkog čišćenja, hoće da proglase ne samo za zločince nego i za izvršitelje genocida.

Na Saboru, koji je održan u Beogradu od 14. do 18. maja, istaknuto je da je naša Crkva sa svojim narodom na, kako je navedeno, mučeničkom KiM godinama izložena velikim pritiscima, napadima i neizvesnoj budućnosti. 

Sa najvećom zabrinutošću, Sabor konstatuje da danas kosovske vlasti nesumnjivo idu u pravcu negiranja osnovnih prava našeg naroda i Crkve, a sve u cilju izgradnje etničkog albanskog društva. 

"Zbog ovakvog stanja Sabor ostaje pri svom dosadašnjem jednodušnom stavu da se problemi na KiM moraju rešavati isključivo dijalogom, zasnovanim na poštovanju Rezolucije 1244 Saveta bezbednosti UN i međunarodnim poveljama koje garantuju očuvanje suvereniteta i teritorijalnog integriteta Republike Srbije na ovom prostoru", navodi Sabor.

Kako je navedeno, iako naša Crkva nije direktno uključena u politički dijalog između Beograda i Prištine, SPC ne može da ravnodušno posmatra  sve teži razvoj događaja.

"I s pravom očekujemo da naši stavovi i zabrinutost za naš verni narod i svetinje budu uvaženi u ovom procesu. U tom kontekstu, pored uspostavljanja funkcionalne Zajednice srpskih opština, posebno treba pojačati institucionalnu i bezbednosnu zaštitu naših svetinja u formi posebnog mehanizma zaštite u skladu sa nekim od postojećih modela u Evropi i na osnovu dosadašnjih odredbi, koje se, nažalost, sve češće od strane Prištine ne poštuju i ne primenjuju. Takva vrsta zaštite treba da očuva pravni položaj, imovinska prava naše Crkve i slobodu veroispovesti", navodi se u saopštenju.

U Svetom Sinodu mandat je prestao mitropolitu crnogorsko-primorskom Joanikiju i episkopu bačkom Irineju, čime će oni u narednom jednogodišnjem periodu biti članovi-zamenici ovog tela. 

Članovi Sinoda u preostalom jednogodišnjem mandatu ostaju episkop braničevski Ignjatije i episkop gornjokarlovački Gerasim, a za nove članove u predstojećem dvogodišnjem mandatu izabrani su episkop zvorničko-tuzlanski Fotije i episkop raško-prizrenski Teodosije.

Sabor je izabrao četiri nova episkopa: za vikarne episkope patrijarha  izabrani su arhimandrit Tihon (Rakićević), nastojatelj manastira Studenice, sa titulom episkop moravički i jeromonah Nikon (Cvjetićanin), sabrat manastira Kovilja (Eparhija bačka), sa titulom episkop jenopoljski.

Za vikara mitropolita crnogorsko-primorskog izabran je protosinđel Pajsije (Đerković), nastojatelj Cetinjskog manastira, sa titulom episkop dioklijski.

Takođe, za vikara episkopa novogračaničko-srednjezapadnoameričkog izabran je arhimandrit Serafim (Baltić), klirik ove eparhije, sa titulom episkop kostajnički.

Redovno zasedanje Sabora je umesto prvobitno najavljenog svečanog otvaranja u Velikoj lavri Pećkoj Patrijaršiji, istorijskom, osmovekovnom sedištu arhiepiskopa i patrijaraha srpskih, usled ponižavajuće i sramne odluke prištinskih vlasti da patrijarhu srpskom Porfiriju i arhijerejima SPC  zabrane i onemoguće ulazak na teritoriju KiM, otpočelo je sabornom arhijerejskom liturgijom u Spomen-hramu Svetog Save na Vračaru 14. maja.

Sabor je razmatrao mogućnosti unapređenja duhovnog života i organizacije naše Crkve u inostranstvu, i u tom duhu, formirane su četiri nove eparhije u Evropi. 

Podelom Eparhije britansko-skandinavske formirane su Eparhija skandinavska sa sedištem u Stokholmu, čiji eparhijski arhijerej će biti dosadašnji episkop britansko-skandinavski Dositej i Eparhija britansko-irska sa sedištem u Londonu, za čijeg arhijereja je izabran dosadašnji vikar patrijarha episkop jegarski Nektarije. 

Podelom dosadašnje Austrijsko-švajcarske eparhije formirane su Eparhija austrijska sa sedištem u Beču, kojom će do daljnjeg administrirati Episkop bački  Irinej, i Eparhija švajcarska sa sedištem u Cirihu, za čijeg je episkopa izabran dosadašnji episkop austrijsko-švajcarski Andrej. 

Takođe, Sabor je odobrio nove statute za naše eparhije na tlu SAD, a  odobrio je novi statut Eparhije diseldorfske i nemačke.
Sabor je izabrao četiri nova episkopa: za vikarne episkope Njegove Svetosti izabrani su arhimandrit Tihon (Rakićević), nastojatelj manastira Studenice, sa titulom episkop moravički, i jeromonah Nikon (Cvjetićanin), sabrat manastira Kovilja (Eparhija bačka), sa titulom episkop jenopoljski; za vikara mitropolita crnogorsko-primorskog izabran je protosinđel Pajsije (Đerković), nastojatelj Cetinjskog manastira, sa titulom episkop dioklijski; najzad, za vikara episkopa novogračaničko-srednjezapadnoameričkog izabran je arhimandrit Serafim (Baltić), klirik ove eparhije, sa titulom episkop kostajnički.

Posebnu pažnju Sabor je posvetio analizi stanja i problema crkvene prosvete, razmotrivši položaj srpskih pravoslavnih bogoslovija, planove i programe i načine i mogućnosti njihovog unapređenja.  

Ovom prilikom su za rektore bogoslovija Svetog Kirila i Metodija, privremeno u Nišu, i Svetog Petra Cetinjskog na Cetinju izabrani dosadašnji vršioci dužnosti rektora ovih škola: protojerej Dejan Krstić za rektora niške i protojerej Blagoje Rajković za rektora cetinjske bogoslovije.

Sabor je, takođe, posvetio pažnju i duhovnim i geopolitičkim posledicama ratnih sukoba u Ukrajini i u Palestini. Ovim povodom Sabor ponovo diže svoj glas u zaštitu obespravljenih, gladnih i prognanih nevinih žrtava, apelujući na relevantne međunarodne institucije da sa reči o pravdi pređu na konkretna dela pravde, milosrđa i mirotvorstva.

Ukazujući na ogroman značaj bogoslovlja, i spisateljske delatnosti svetog Justina Ćelijskog (Popovića) za duhovno uzrastanje srpskog naroda i pravoslavnih naroda, Sabor je  obležio i 15 godina od smrti patrijarha srpskog Pavla, kao i 25 godina od smrti mitropolita novogračaničkog Irineja.

Tokom Sabora je održana i sednica Centralnog tela za dovršenje izgradnje Spomen-hrama Svetog Save na Vračaru i primljen izveštaj ovog tela o svim radovima izvedenim u protekloj godini i primljenim prilozima  kao i o preostalim neophodnim radovima.
Na poziv predsednika Srbije Aleksandra Vučića i princa Aleksandra Karađorđevića, članovi Sabora su učinili posete ovim ličnostima, navedeno je u saopštenju.