Selaković: Kulturna baština na KiM jedno od najugroženijih kulturnih dobara u svetu

SKOPLJE - Ministar kulture Nikola Selaković izjavio je danas da je kulturna baština na AP KiM i dalje, u 21. veku, jedno od najugroženijih kulturnih dobara u Evropi i svetu.

Selaković je u Skoplju, na ministarskom sastanku Platformi Zapadnog Balkana za obrazovanje i obuku, istraživanje i inovacije i kulturu, govoreći na temu zaštite i promocije materijalnog i nematerijalnog kulturnog nasleđa kao resursa inkluzivnog i održivog razvoja, istakao da je važno i pitanje zaštite od namernog uništavanja i skrnavljenja.

On je ukazao da saradnja na međunarodnom planu i u sklopu međunarodnih organizacija ne sme biti zloupotrebljena za promociju jednostrano proglašene nezavisnosti tzv. Kosova, kao što ni ova platforma ne sme biti zloupotrebljena u pogledu prejudiciranja statusa Kosova i Metohije, saopštilo je Ministarstvo kulture.

"U interesu mira i stabilnosti, mora se ukazati dužno poštovanje odgovarajućim formatima dijaloga i prethodno postignutim dogovorima", naglasio je Selaković.

Podsetio je da je od juna 1999. godine na KiM porušeno, uništeno i spaljeno preko 150 pravoslavnih crkava i manastira, od kojih su mnogi podignuti u XIII i XIV veku, kao i 122 srpska groblja, da je u martu 2004. za samo dva dana uništeno, spaljeno i oštećeno 34 crkve i manastira, a razrušena tri groblja.

„Treba znati da su neki od uništenih i oštećenih pravoslavnih, srednjevekovnih dragulja, bili na spisku svetskog kulturnog nasleđa Uneska. Uništeno je i pokradeno više od 10.000 ikona, crkveno-umetničkih i bogoslužbenih predmeta. Uništeno je i oštećeno 5.261 nadgrobnih spomenika na 256 pravoslavnih groblja, dok na više od 50 groblja ne postoji nijedan čitav spomenik", naveo je Selaković.

Ukazao je da, istovremeno, u severnom delu Kosovske Mitrovice, gde žive Srbi, na muslimanskom groblju nijedan nadgrobni spomenik nije oštećen, kao ni na ostalim albanskim i muslimanskim grobljima u srpskim sredinama na KiM.

Govoreći o regionalnoj saradnji, mobilnosti umetnika i profesionalaca u kulturi, ministar je rekao da je sloboda kretanja univerzalna vrednost i jedno od osnovnih ljudskih prava, ali da je u našem regionu na najdrastičniji način uskraćena pripadnicima srpskog naroda na KiM.

On je kao primer naveo da je u maju sprečeno izvođenje predstave „Knjiga o Milutinu“ u produkciji beogradskog pozorišta Zvezdara teatar zabranom prelaska pozorišnoj ekipi predvođenom renomiranim glumcem Nenadom Jezdićem, administrativne linije prema Kosovu i Metohiji.

Selaković je naglasio da je Srbija spremna i otvorena za konstruktivan dijalog i istinsko unapređenje mobilnosti umetnika prepoznajući kreativnost kao izuzetno značajan resurs ukupnog razvoja, ali da istovremeno traži da se za ostvarenje ovog cilja stvore bar minimalni uslovi i da prestane atmosfera progona i straha u kojoj žive Srbi na Kosovu i Metohiji.