Navodni unuk Džafera Deve traži povraćaj porodične imovine

KOSOVSKA MITROVICA - Valjdet Deva, koji tvrdi da je unuk Džafera Deve, nacističkog saradnika za vreme Drugog svetskog rata, zahteva od skupštine tzv. Kosova povratak porodične imovine u južnom delu Kosovske Mitrovice koja je oduzeta navodno njegovom dedi.

Poznavalac istorije Kosovske Mitrovice i univerzitetski profesor Nedžmedin Spahiu tvrdi, međutim, u izjavi za Tanjug da Valjdet Deva nije direktni potomak Džafera Deve.

Džafer Deva je po istorijskim podacima, sarađujući sa nacistima za vreme Drugog svetskog rata, snosio najveću odgovornost za progon Srba, Jevreja i drugih nealbanaca sa Kosova i Metohije.

"Tražim da se imovina Džafera Ibrahima Deve i Ćazima Ibrahima Deve, oduzeta od strane Suda okupacione Srbije, koja se sada koristi kao javna svojina, vrati potomcima i rođacima Džafera i Ćazima Deve. O vlasništvu sam priložio kompletnu dokumentaciju, kao što su zapisnici sudskog postupka protiv Džafera i Ćazima Deve, kao i rešenja o oduzimanju imovine, u kojima su Džafer Deva i Ćazim Deva proglašeni neprijateljima Srbije i Jugoslavije i komunističkog režima", napisao je na Fejsbuku Valjdet Deva koji živi u Švedskoj.

S druge strane, profesor Fakulteta političkih nauka iz južnog dela Kosovske Mitrovice, Spahiu kaže da Valjdet nema veze sa Džaferom Devom.

“To je jedan običan prevarant i nema nikakve veze sa Džaferom koji ima direktne potomke u Americi”, tvrdi Spahiu.

Džafer Deva je bio ministar unutrašnjih poslova Albanije 1943. i 1944. godine i jedan od članova Druge prizrenske lige, formirane za vreme Drugog svetskog rata, sa istim idejama kao i Prva.

I jedna i druga su kao osnovni cilj imale stvaranje Velike Albanije, koja je trebalo da obuhvati delove Srbije, Makedonije, Crne Gore i Grčke.

Prošle godine je Ministarstvo kulture u Prištini, u okviru projekta finansiranog od Razvojnog programa Ujedinjenih nacija (UNDP) i Evropske unije, odlučilo da renovira kuću Džafera Deve u južnom delu Kosovske Mitrovice i pretvori je u kulturni centar.

Posle žestoke reakcije međunarodnih antifašističkih organizacija, jevrejskih društava, srpskih istoričara i političara, stranih ambasada, medija koji izveštavaju na srpskom, srpskih i nekoliko albanskih organizacija civilnog društva sa Kosova i Metohije, UNDP i Evropska unija su odustali od finansiranja.

„Veoma sam zabrinut zbog planova za obnovu kuće Džafera Deve, poznatog nacističkog saradnika i protagoniste zloglasne SS divizije Skenderbeg. Nemojte da izvrćete istinu o holokaustu ili o ratnim zločinima koji su počinili nacisti i lokalni kolaboracionisti”, poručio je tada na tviteru nemački ambasador u Prištini Jern Rode.

Istoričar iz Tirane Ali Paskal Milo opisao je Džafera Devu kao najkompromitovaniju pronacističku osobu među Albancima na KiM i u Albaniji, tvrdeći da državni arhiv u Tirani poseduje dokumentaciju za takvu tvrdnju i za, kako je napisao “Devino zločinačko delovanje”.

Istoričar Jovan Aleksić kaže za Tanjug da je veliko pitanje da je ta kuća zaista pripadala porodici Deva.

Aleksić, čija je uža specijalnost istorija Drugog svetskog rata na KiM, kaže da svako ima pravo da traži ono što misli da mu pripada.

“Međutim, što se tiče imovine Džafera Deve, veliko je pitanje da li je on bio njen pravi, legalni vlasnik, ukoliko se misli na kuću u južnom delu Kosovske Mitrovice. Pre razbijanja i okupacije Kraljevine Jugoslavije 1941. godine, taj objekat je pripadao Vojnom okrugu, tj. bio je deo jugoslovenske državne imovine. To što je pomenutu imovinu Džafer Deva uzurpirao za vreme okupacije u Drugom svetskom ratu njega ne čini vlasnikom iste. Reč je, da podsetimo, o članu Abvera, istaknutom saradniku okupatora na KiM (1941-1944), ličnosti koja je odgovorna za brojne zločine nad Srbima, Jevrejima i Romima na ovom prostoru”, rekao je Aleksić.

Pre nekoliko godina, Evropska unija je finansirala renoviranje kulturnog centra, takođe u južnom delu Kosovske Mitrovice, koji i sada nosi ime Redžepa Mitrovice, predsednika vlade takozvane Velike Albanije za vreme Drugog svetskog rata, u kojoj je Džafer Deva bio ministar.